An toàn phòng cháy, chữa cháy (PCCC) chưa bao giờ là vấn đề cũ, nhất là tại các đô thị lớn hay khu công nghiệp nơi rủi ro hỏa hoạn luôn tiềm ẩn. Để chuẩn hóa công tác quản lý, kiểm định và bảo trì các thiết bị PCCC, Bộ Công an đã ban hành thông tư 149/2020/tt-bca (gọi tắt là Thông Tư 149). Văn bản pháp lý này không chỉ mang tính quy định mà còn là kim chỉ nam giúp các tổ chức, cá nhân đảm bảo hệ thống PCCC của mình luôn trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu khi có sự cố. Vậy Thông tư 149 có những điểm gì đáng chú ý và ảnh hưởng ra sao đến cuộc sống, công việc của chúng ta? Hãy cùng “bung lụa” tìm hiểu cặn kẽ nhé.
Thông tư 149/2020/TT-BCA thực chất là tên gọi đầy đủ của Thông tư số 149/2020/TT-BCA ban hành ngày 31 tháng 12 năm 2020 bởi Bộ trưởng Bộ Công an, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 20 tháng 02 năm 2021. Văn bản này thay thế Thông tư số 52/2014/TT-BCA và một phần các quy định tại Thông tư số 11/2014/TT-BCA. Mục đích chính là siết chặt quản lý, đảm bảo chất lượng các phương tiện, thiết bị PCCC được sử dụng trên toàn quốc, từ khâu sản xuất, nhập khẩu cho đến lắp đặt và bảo trì.
Thông tư 149/2020/TT-BCA Quy Định Những Gì Trọng Tâm?
Điểm cốt lõi mà Thông tư 149 nhắm đến là quy định chi tiết về việc kiểm định phương tiện PCCC. Đây là khâu cực kỳ quan trọng nhằm xác định xem thiết bị đó có đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật hiện hành của Việt Nam hay không. Đừng coi thường bước này, bởi một thiết bị PCCC kém chất lượng không những vô dụng khi hỏa hoạn xảy ra mà còn có thể gây hậu quả khôn lường.
Các loại phương tiện PCCC thuộc diện phải kiểm định theo Thông tư 149 rất đa dạng, bao gồm:
- Thiết bị báo cháy tự động: Đầu báo khói, đầu báo nhiệt, trung tâm báo cháy, chuông, đèn báo cháy… Một hệ thống báo cháy gồm những gì đầy đủ đều phải trải qua quá trình kiểm định nghiêm ngặt.
- Thiết bị chữa cháy: Bình chữa cháy xách tay, bình chữa cháy xe đẩy, hệ thống chữa cháy tự động (Sprinkler, FM200, Novec 1230…), máy bơm chữa cháy, lăng phun, vòi chữa cháy, ống nối nước…
- Thiết bị ngăn chặn cháy lan và thoát nạn: Các loại cửa chống cháy, van ngăn cháy, đèn chiếu sáng sự cố, biển báo thoát nạn…
- Phương tiện, thiết bị cứu người: Mặt nạ phòng độc, dây thoát hiểm, đệm nhảy…
- Phương tiện giao thông cơ giới: Xe chữa cháy, xe cứu nạn, cứu hộ…
Thông tư quy định rõ ràng về hồ sơ, trình tự, thủ tục kiểm định, cũng như trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan. Việc kiểm định có thể được thực hiện tại các đơn vị có chức năng theo quy định của pháp luật. Giấy chứng nhận kiểm định do Cục Cảnh sát PCCC và CNCH hoặc Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH cấp mới có giá trị pháp lý.
Tầm Quan Trọng Của Thông tư 149 Đối Với An Toàn Cộng Đồng
Vậy tại sao Thông tư 149 lại được xem là “chìa khóa” nâng tầm an toàn? Đơn giản là vì nó tạo ra một “bộ lọc” chuẩn mực cho tất cả các phương tiện PCCC được lưu hành và sử dụng. Trước đây, việc quản lý có thể còn lỏng lẻo, dẫn đến tình trạng thiết bị giả, nhái, kém chất lượng tràn lan, gây nguy hiểm chết người.
Thông tư 149 ra đời nhằm khắc phục những lỗ hổng đó, đảm bảo rằng mỗi thiết bị PCCC, từ cái bình chữa cháy nhỏ nhất đến hệ thống báo cháy phức tạp, đều phải có nguồn gốc rõ ràng, đạt tiêu chuẩn kỹ thuật và được kiểm định bởi cơ quan có thẩm quyền. Điều này trực tiếp góp phần:
- Nâng cao hiệu quả PCCC: Thiết bị đạt chuẩn hoạt động tin cậy hơn, giúp phát hiện cháy sớm, dập tắt đám cháy hiệu quả, hạn chế thiệt hại.
- Giảm thiểu rủi ro: Ngăn chặn việc sử dụng thiết bị kém chất lượng có thể hỏng hóc, thậm chí gây nguy hiểm khi cần sử dụng.
- Bảo vệ tính mạng và tài sản: Đây là mục tiêu cuối cùng và quan trọng nhất. Khi hệ thống PCCC đáng tin cậy, cơ hội sống sót và bảo toàn tài sản trong sự cố hỏa hoạn sẽ cao hơn đáng kể.
- Tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh: Các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu thiết bị PCCC buộc phải đầu tư vào chất lượng, công nghệ để đáp ứng các tiêu chuẩn, loại bỏ dần những đơn vị làm ăn gian dối.
Ông Trần Văn A, Chuyên gia tư vấn PCCC độc lập với hơn 20 năm kinh nghiệm, nhận định: “Thông tư 149 không chỉ là văn bản pháp lý, mà là ‘bộ lọc’ giúp loại bỏ những thiết bị PCCC kém chất lượng, đảm bảo mỗi hệ thống lắp đặt đều thực sự là lá chắn thép trước hỏa hoạn. Việc tuân thủ nghiêm túc thông tư này là trách nhiệm của cả người cung cấp lẫn người sử dụng.”
Thông tư 149 Ảnh Hưởng Thế Nào Đến Các Công Trình Và Doanh Nghiệp?
Với chủ đầu tư, ban quản lý tòa nhà, hay các doanh nghiệp, Thông tư 149 mang đến những yêu cầu và trách nhiệm cụ thể:
- Trách nhiệm kiểm định: Bắt buộc phải kiểm định các phương tiện PCCC thuộc danh mục theo quy định trước khi đưa vào sử dụng, sau khi bảo trì, sửa chữa lớn, hoặc khi có yêu cầu của cơ quan PCCC.
- Lựa chọn nhà cung cấp: Phải ưu tiên chọn mua, lắp đặt các thiết bị PCCC đã được kiểm định và có giấy chứng nhận hợp quy, hợp chuẩn đầy đủ.
- Bảo trì, bảo dưỡng: Thực hiện định kỳ công tác bảo trì, bảo dưỡng hệ thống và thiết bị PCCC theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất và quy định của pháp luật để đảm bảo chúng luôn hoạt động tốt.
- Hồ sơ pháp lý: Lưu trữ đầy đủ các giấy tờ liên quan đến việc kiểm định, lắp đặt, bảo trì phương tiện PCCC để phục vụ công tác kiểm tra của cơ quan chức năng.
Điều này đồng nghĩa với việc các công trình, doanh nghiệp cần rà soát lại toàn bộ hệ thống và thiết bị PCCC hiện có để xem có thuộc diện phải kiểm định theo Thông tư 149 hay không. Nếu chưa, cần khẩn trương thực hiện. Đối với các công trình xây dựng mới hoặc cải tạo, việc lựa chọn và lắp đặt thiết bị PCCC đạt chuẩn theo thông tư này ngay từ đầu là giải pháp tối ưu nhất.
Việc tính toán thiết kế hệ thống pccc ngay từ giai đoạn đầu, tuân thủ không chỉ Thông tư 149 mà còn các quy chuẩn, tiêu chuẩn liên quan khác, là yếu tố quyết định đến hiệu quả hoạt động của toàn bộ hệ thống.
Hình ảnh kiểm định thiết bị phòng cháy chữa cháy theo quy định thông tư 149 mới nhất
Làm Thế Nào Để Tuân Thủ Thông tư 149 Một Cách Hiệu Quả?
Tuân thủ Thông tư 149 không phải là một gánh nặng mà là một khoản đầu tư cho sự an toàn. Để làm được điều này một cách hiệu quả, các tổ chức, cá nhân có thể tham khảo những gợi ý sau:
- Tìm hiểu kỹ quy định: Nắm rõ danh mục phương tiện PCCC thuộc diện kiểm định, hồ sơ, thủ tục cần thiết theo Thông tư 149.
- Lựa chọn đối tác uy tín: Hợp tác với các đơn vị tư vấn, thiết kế, cung cấp và lắp đặt thiết bị PCCC chuyên nghiệp, có kinh nghiệm và hiểu rõ các quy định của Thông tư 149.
- Mua sắm thiết bị đạt chuẩn: Chỉ mua và lắp đặt các thiết bị đã được kiểm định, có tem, giấy chứng nhận kiểm định của Cục Cảnh sát PCCC và CNCH hoặc Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH.
- Thực hiện kiểm định định kỳ: Lên kế hoạch kiểm định lại thiết bị PCCC theo đúng thời hạn quy định hoặc khi có yêu cầu.
- Bảo trì đúng cách: Thực hiện bảo trì, bảo dưỡng hệ thống PCCC định kỳ theo hướng dẫn của nhà sản xuất và các tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan.
Bà Nguyễn Thị B, Giám đốc một công ty tư vấn PCCC tại TP.HCM, nhấn mạnh: “Tuân thủ Thông tư 149 không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là khoản đầu tư cho sự an toàn. Việc lựa chọn đúng nhà cung cấp thiết bị đạt chuẩn và thực hiện kiểm định định kỳ theo quy định là vô cùng quan trọng. Đừng tiếc tiền cho sự an toàn của chính bạn và những người xung quanh.”
Đối với các loại cửa chống cháy, một trong những phương tiện ngăn chặn cháy lan quan trọng được đề cập trong Thông tư 149, việc kiểm định đảm bảo cửa có khả năng chịu lửa đúng theo các tiêu chuẩn (như TCVN) và hoạt động ổn định khi có sự cố.
Minh họa cửa chống cháy đạt tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy theo thông tư 149
Những Câu Hỏi Thường Gặp Về Thông tư 149
Để làm rõ hơn về Thông tư 149, chúng ta cùng điểm qua một số câu hỏi thường gặp:
Thông tư 149 áp dụng cho những đối tượng nào?
Thông tư 149 áp dụng cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu, kinh doanh, lắp đặt, kiểm tra, bảo dưỡng, sửa chữa phương tiện PCCC tại Việt Nam. Nói cách khác, từ nhà sản xuất, nhà nhập khẩu, đơn vị thi công, đến chủ đầu tư, ban quản lý tòa nhà, và cả người sử dụng cuối cùng đều cần nắm vững và tuân thủ các quy định trong thông tư này.
Thiết bị PCCC nào phải được kiểm định theo Thông tư 149?
Danh mục chi tiết được liệt kê trong Phụ lục I ban hành kèm theo Thông tư 149/2020/TT-BCA. Tuy nhiên, về cơ bản, các thiết bị thuộc diện này bao gồm:
- Phương tiện chữa cháy thông dụng (bình chữa cháy, lăng phun, vòi chữa cháy, ống nối nước,…);
- Hệ thống báo cháy, chữa cháy (trung tâm báo cháy, đầu báo cháy, van, máy bơm, vòi phun,…)
- Thiết bị ngăn cháy lan và thoát nạn (cửa chống cháy, van ngăn cháy, đèn chiếu sáng sự cố, biển báo,…)
- Phương tiện cứu người, phương tiện giao thông cơ giới, và các phương tiện khác theo quy định.
Quy trình kiểm định thiết bị PCCC theo Thông tư 149 ra sao?
Quy trình kiểm định thường bao gồm các bước: nộp hồ sơ, kiểm tra hồ sơ, kiểm định mẫu điển hình, kiểm định lô sản phẩm hoặc kiểm định tại hiện trường lắp đặt. Việc kiểm định được thực hiện bởi các đơn vị có đủ điều kiện theo quy định và kết quả cuối cùng là cấp Giấy chứng nhận kiểm định hoặc văn bản từ chối nếu không đạt yêu cầu.
Việc tuân thủ Thông tư 149 mang lại lợi ích gì?
Tuân thủ Thông tư 149 giúp đảm bảo rằng các phương tiện PCCC được đưa vào sử dụng có chất lượng tốt, hoạt động ổn định, từ đó nâng cao khả năng phát hiện và xử lý cháy nổ hiệu quả. Điều này trực tiếp bảo vệ tính mạng, tài sản của con người và giảm thiểu thiệt hại do hỏa hoạn gây ra. Ngoài ra, việc tuân thủ còn giúp doanh nghiệp tránh các rủi ro pháp lý khi cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra.
Kết Lại
Thông tư 149/2020/TT-BCA là một cột mốc quan trọng trong công tác quản lý PCCC tại Việt Nam. Bằng cách siết chặt quy định về kiểm định phương tiện PCCC, thông tư này góp phần xây dựng một “hàng rào” an toàn vững chắc hơn cho cộng đồng. Việc tìm hiểu kỹ lưỡng và nghiêm túc tuân thủ thông tư 149 pccc không chỉ là chấp hành pháp luật mà còn là hành động thiết thực bảo vệ chính mình và những người xung quanh khỏi hiểm họa cháy nổ. Hãy cùng chung tay xây dựng một môi trường sống và làm việc an toàn hơn, bắt đầu từ việc đảm bảo hệ thống PCCC của chúng ta luôn “chuẩn chỉ” theo quy định mới nhất này nhé.